به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب «تعامل میان پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنرها» نوشته مایکل باربِر و یوخن درهر مجموعه‌ای است از مقالات ارائه‌شده در کنفرانس بین‌المللی و میان‌رشته ای «پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنرها» که به موضوع ارتباط نگرشی هستی‌شناسانه و فلسفی، و بینشی علمی‌اجتماعی با قابلیّت خاصِ تحلیل پدیده هنر پرداخته‌اند. رویکرد پدیدارشناسانه، به دلیل تأمل آن بر تصاویر ذهنیِ روشنِ خودآگاهی و همچنین بر ساختارهای عینی نظیر زیباشناسی، ارتباط، معنا، قلمروهای محدود معنا، موسیقی و ادبیات، غور در دیدگاه ذهنی هنرمندان و مفسّرین را میسّر می‌سازد چراکه تمامی ساختارهای مزبور به نوعی، به کار تحلیل دقیق و اساساً فلسفی می‌آیند که پدیدارشناسی به آن شناخته شده است. در مقابل، نگاه علوم‌اجتماعی معطوف به پیش‌زمینه‌های تجربی و تاریخی‌اجتماعیِ سه‌گانه هنرمند، مفسّر و اثر هنری است.
بخش نخست کتاب به ارتباط زیبایی‌شناسی و علوم‌اجتماعی پرداخته و مبانی نظری دیدگاه شوتز در باب هنر و اصول زیبایی‌شناسی پدیدارشناسانه از منظر اجتماعی را مورد کنکاش قرار میدهد. در بخش‌های دوم تا چهارم که بیشتر جنبه موضوعی و خاص دارند، مصادیق بارز به کارگیری این اصول در تحلیل آثار هنری در حوزه‌های ادبیات، موسیقی، فیلم، و عکاسی از رهگذر تحلیل و نقد مطالعات شوتز در هر حوزه ارائه می‌شوند.
مؤلفین مقالات کتاب حاضر، ضمن نقد و بررسی آراء شوتز و پیروان مکتب او، برهمکنشی حوزه‌های پدیدارشناسی، جامعه‌شناسی و هنرها را مورد بحث و تبادل نظر قرار داده‌اند. در واقع، اهتمام این نویسندگان اثبات این مدعاست که تحلیل فرایندهای تولید، دریافت و تفسیر آثار هنری مستلزم در نظر گرفتن دیدگاه‌های ذهنی و عینی مؤلف و مخاطب است.
مؤلفین مقالات با در دست داشتن دو امکان پدیدارشناسی؛ فرصت توصیف زیست‌جهان مرکزیت‌یافته ذهنی کنشگر (هنرمند یا مخاطب) و همچنین ساختارهای ابژکتیو ادبیات، موسیقی و به طور کلی حوزه زیباشناسی و نیز نقش علوم‌اجتماعی در بازسازی ساختار تاریخی‌اجتماعیِ درگیر در خلق و دریافت اثر هنری، چارچوبی نوین برای تحلیل آثار هنری در حوزه‌های ادبیات، موسیقی، عکاسی، فیلم و هنرهای تجسمی فراهم آورده‌اند. در این راستا، تفسیر خلاقانه‌ای از برخی آثار برجسته در این شاخه‌ها ارائه‌شده و تعامل پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنر در درک و تبیین این برآوردهای نظری، مورد بررسی قرار گرفته است.
اهمیت کتاب برای خواننده ایرانی، علاوه بر آشنایی با دیدگاه‌های شوتز، فرصتی است که برای آشنایی وی با شیوه تحقیق در آثار هنری با رویکرد فلسفی پدیدارشناسانه بر اساس مبانی جامعه‌شناسی فراهم می‌شود.
کتاب حاضر پویایی دیدگاه پدیدارشناسانه آلفرد شوتز و نقش به‌سزای آن را در درک شایسته زیباشناسی، علوم‌اجتماعی، پدیدارشناسی و فصل مشترک آن‌ها در ارتباط با حوزه‌های خاصی نظیر ادبیات، موسیقی و هنرهای بصری آشکار می‌سازد. همچنین، چنان‌که از این نوشتار برمی‌آید، محقّقین پیشکسوت و جوان در رشته‌های گوناگون و از ملّیت‌های مختلف، چارچوب مطالعاتی شوتز را برای تحلیل هنر مناسب یافته‌اند. در واقع این کتاب، جامع‌ترین متن موجود در زمینه چارچوب ارائه‌شده توسّط شوتز در رابطه میان پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی و هنرها است.
این اثر با ترکیب دو حوزه پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی، چارچوبی بدیع برای تحلیل پدیده هنری مهیّا ساخته و امکان تفسیری خلاقانه از گستره آثار و اشکال هنری متمایز و همچنین درک ملاحظات نظری در همبستگی هنرها، پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی را فراهم می‌سازد.
نظر شما